Van den Budenmayer – beeldende muziek

Een muzikaal thema dat in alle films van Kieslowski is te vinden vanaf Dekaloog 1 is het oeuvre van de fictieve componist Van den Budenmayer. ‘We bedachten de naam omdat we alletwee van Nederland houden,’ zegt Preisner. ‘Uitgevers van muziekencyclopedieën hebben vanaf dat moment contact met ons gezocht om informatie te krijgen over Van den Budenmayer. We besloten: laat hem voortleven. Tegenwoordig wordt in Polen gezegd dat Preisner in de cel zal eindigen als hij doorgaat met het stelen van de muziek van Van den Budenmayer!’

De leerlingen uit Véronique’s klas proberen de muziek van Van den Budenmayer te spelen, voordat Alexandre Fabbri het voor haar door de telefoon liet klinken. In het drieluik Trois couleurs is Van den Budenmayer de thematische link, in de film Rouge tussen de rechter en Valentine: hij heeft een cd met Van den Budenmayers werk in huis, waarna Valentine een exemplaar van deze cd probeert te kopen in een muziekwinkel en tot de ontdekking komt dat die totaal is uitverkocht. (Dit is waarschijnlijk een ironische verwijzing naar de populariteit van Preisners soundtrack van de film La double vie de Véronique). Ook wordt een deel van zijn muziek toegevoegd aan het onvoltooide concerto van Patrice uit de film Bleu. In deze film is de rol van Preisners muziek van vitaal belang.

In 1995 schreven de uitgevers van de Oxford University Press een brief naar Kieslowski in verband met een vernieuwde uitgave van hun muziekencyclopedie. Zij hadden naar de fragmenten van de symfonieën geluisterd onder Preisners pseudoniem, Van den Budenmayer, en wilden nu deze ‘geniale Nederlandse componist uit het eind van de achttiende eeuw’ in hun encyclopedie opnemen. Ze geloofden Kieslowski niet toen hij hen terugschreef dat de muziek was geschreven door een hedendaagse Poolse componist. Oxford University Press kwam er zelfs toe Kieslowski ervan te beschuldigen dat hij de gegevens van deze geniale, reeds lang overleden musicus niet wilde prijsgeven.