Hierbij het laatste deel uit onze serie over het Bijbelboek Prediker, een boek vol levenswijsheid voor onderweg. Het 12e hoofdstuk begint met een vermaning aan de jeugd: om al in die periode aan je Schepper te denken. Voor je het weet, en de ouderen onder ons kunnen dat vast beamen, komen er jaren waarvan je zegt ‘door alle omstandigheden vind ik er weinig vreugde in’. Vervolgens geeft Salomo een poëtische beschrijving van de ouderdom, die komt met gebreken. Het gaat over de ogen die minder kunnen zien, de tanden en kiezen die uitvallen, het gehoor dat verminderd – het lied van de vogels kunnen we niet meer horen. En de angst om met knikkende knieën naar buiten te gaan en over de haren die uitvallen. Ten slotte gaat de mens naar zijn eeuwig huis, het lichaam keert terug tot stof en de geest stijgt op naar God. De straten worden gevuld met een klaagzang. Het gedicht wordt afgesloten met de meest bekende tekst uit dit Bijbelboek: ‘Lucht en leegte, zegt Prediker, alles is leegte’, of zoals de Statenvertalers het uitdrukten ‘IJdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid’.
Vervolgens komt een kort autobiografisch stukje tekst over de auteur en verwijst hij ook naar het Bijbelboek Spreuken. Om daarna nog een waarschuwing te geven aan de jeugd over de oneindige stroom aan boeken (vermoedelijk zijn we de 600 miljoen titels inmiddels ruim gepasseerd), waar het lichaam door wordt afgemat. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een kernachtige samenvatting “Alles wat je gehoord hebt komt hierop neer: heb ontzag voor God en leef zijn geboden na.”.
Na ons Psalmengebed lezen we vandaag een gedeelte uit de 62e Psalm. Daarin komt David tot een soortgelijke conclusie als zijn zoon Salomo, als hij schrijft: ‘Niets dan lucht zijn de kinderen van Adam, niets dan een leugen de mensenkinderen, in de weegschaal gaan zij omhoog, samen zijn zij lichter dan lucht.’ Ondanks dat roept hij ons op om onze rust te zoeken bij God. Augustinus heeft dat prachtig verwoordt in zijn Confessiones: ‘Onrustig is ons hart, tot het rust vind bij U o God’.
In het gedeelte uit Efeziërs dat we vandaag lezen horen van Paulus dat hij de wijsheid van God in al haar schakeringen bekend maakt kan verkondigen omdat we door Jezus Christus vrije toegang hebben gekregen tot God.
Uitgesproken tijdens de Vesper bijeenkomst in de Opstandingskerk te Houten, 4 februari 2024
