De zeebries der eeuwen

Naast het schrijven van boeken heeft C.S. Lewis ook veel lezingen en radiotoespraken gehouden, over diverse onderwerpen. In deze bundel is een dertigtal lezingen opgenomen, een groot deel hiervan is filosofisch, danwel ethisch van aard. Een aantal heeft hij later verder uitgewerkt in boeken, zoals ‘Brieven uit de hel’ en ‘Wonderen’. Over het wonder komt hij met heldere argumenten. Hij stelt dat je wonderen niet zult zien als je een filosofie aanhangt die het bovennatuurlijke uitsluit. Natuurwetten gelden zolang er niets tussen komt. Ze kunnen niet zeggen of er iets tussen komt. Daarnaast komt het probleem van de taal om de hoek kijken en niet alleen voor de theoloog; hoe definieer je een wonder? Hij gaat nog verder en stelt dat het christelijk geloof zonder wonder helemaal kan: ieder wonder vertoont het karakter van de incarnatie. Haal je het wonder weg, dan blijft er niets specifiek christelijks over. Heel grappig merkt hij op dat velen niet kunnen geloven in een maagdelijke geboorte maar wel dat er een ei was zonder kip (of was het nou andersom?).

In het artikel over ‘Bulverisme’ komt hij voor het eerst met ‘het argument van de rede’ waarin hij zijn kritiek geeft op het denkklimaat van de twintigste eeuw; een gedachte die later door Plantinga systematisch is doordacht.

Nu, 70 jaar na dato is het boeiend om te lezen dat volgens Lewis vivisectie alleen vanuit het naturalisme is te verdedigen; een christen dient er tegen te zijn. Hij noemt een rationele discussie over dit onderwerp zelfs behoren tot de zeldzaamste dingen op aarde. Het gaat namelijk meestal alleen over ‘sentimenten’. Ook zijn opmerkingen over de zogenaamd toegenomen kennis over de omvang van het heelal ten opzichte van de aarde is verhelderend. De kennis is de laatste eeuwen niet zozeer toegenomen, de wijze waarop men de gegevens de laatste 150 jaar interpreteert zorgt ervoor dat het lijkt of de tradionele geloofsopvatting niet meer te rijmen valt met de huidige wetenschap. Het boek heb ik met veel plezier gelezen. De toelichtingen in de eindnoten door de vertaler zijn heel verhelderend. Al met al is boekje het een goede uitdaging voor kritische denkers.

N.a.v. De zeebries der eeuwen en andere essays, door C.S. Lewis, 288 pagina’s, prijs € 14,95. Uitgeverij Van Wijnen, Franeker, 2013. Recensie door Pieter de Boer