Dit boek van Anton de Kom heeft mij geschokt. Natuurlijk had ik wel het een en ander gelezen over ons Nederlandse verleden als slavenhandelaren, maar dat het zo afschuwelijk was wist ik niet. Hiermee vergeleken zijn de acties van IS een slap aftreksel van de verminkingen en meer dan beestachtige behandeling van medemensen. De slaven werden als veestapel beschouwd. Voor ‘overtredingen’ werden gruwelijke straffen uitgedeeld zoals de Spaanse bok, 80 geselslagen, brandmerken, amputaties, levend verbranden, te veel om allemaal te noemen. Toen de Fransen in Suriname aankwamen (zelf toch ook slavenhandelaren) waren ze verbaasd over de wreedheden van de Nederlanders en vermaanden ons om hen niet zo ongehoord te behandelen. Bij de ‘afschaffing van de slavernij’ (Nederland deed dit 30 jaar later dan Engeland) werden de Nederlandse eigenaren schadeloos gesteld met 300 gulden per slaaf – in totaal 16 miljoen gulden uit de staatskas. De slaven zelf kregen 0 gulden. Alleen de koopmansgeest sprak. Waar waren de dominees? In de Bijbel wordt toch expliciet gezegd: “En als u hem vrij van u laat weggaan, mag u hem niet met lege handen laten gaan. U moet hem overvloedig geven van uw kleinvee, uw dorsvloer en uw perskuip; van dat waarmee de HEERE, uw God, u gezegend heeft, moet u hem geven.” Deuteronomium 15 : 13 en 14 HSV). Maar ook na de afschaffing werd het er niet beter op voor de mensen. Ze kregen wurgcontracten aangeboden, dat liep zelfs door tot de jaren 30 van de 20e eeuw. Daarmee bleven zij en hun kinderen in de armoede spiraal. En hoe het nu gaat met onze ‘hulp’ aan Suriname? Het laat zich raden: we hebben weer interesse in de grondstoffen waar dit land zo goed van is voorzien. We gaan verder met de roofbouw van de prachtige natuur. Diep triest om te lezen hoe Anton de Kom tijdens WO-II aan zijn einde is gekomen. Mijn wens is dat dit boek als verplichte Nederlandse literatuur op de leeslijst komt te staan van middelbare scholieren, zodat wij niet vergeten.
